Het belang van wederkerigheid… solidariteit gaat niet vanzelf!

Welk probleem lost dit advies op?

Dit advies draagt bij aan het vertrouwen in de solidariteit. De aanbevelingen maken werk van wederkerigheid en van een betere balans tussen rechten en plichten in het zorgstelsel. Dit doorbreekt de negatieve spiraal in vertrouwen en verantwoordelijkheid die het gevolg dreigt te worden van alsmaar stijgende zorguitgaven en -premies, een steeds hoger eigen risico en een toenemend zicht op oneigenlijke zorg, waarvan het eind nog niet in zicht is.

Wat zijn de gevolgen voor de burger?

De burger wordt zich meer bewust van zijn verantwoordelijkheid als medeproducent van een houdbaar stelsel. Hij kent de prijzen en kosten van het persoonlijk zorggebruik. Hij weet wat hij zelf kan doen aan leefstijl en zorg voor de oude dag, aan zelfzorg en deelname aan kleinschalige persoonlijke netwerken voor onderlinge uitwisseling van steun en zorg. Zijn gemeente, zorgverzekeraar en behandelaar zullen hem daarin stimuleren en op aanspreken. Zijn collectieve polis, waar de meeste Nederlanders gebruik van maken, wordt een vehikel voor gezondheidsbevordering. De accijnzen voor tabak en alcohol worden verhoogd.

Wat zijn de gevolgen voor de aanbieder en zorgverlener?

Ook de verantwoordelijkheid van de zorgverleners wordt aangesproken, want zij worden betaald uit publieke middelen. Dit betekent meer focus op de noodzakelijkheid van zorg. Zij kennen de prijzen van alternatieve behandelopties en voeren geen onnodige behandelingen uit buiten de aangewezen kosteneffectieve bandbreedte. Hun bekostiging wordt meer populatie- dan productiegericht en matigt kosten en inkomens. Vanuit het perspectief van preventie coachen en ondersteunen zij de burger bij het ontwikkelen van de eigen kracht.

Wat zijn de gevolgen voor de zorgverzekeraar?

Zorgverzekeraars houden zich verre van directe of indirecte risicoselectie voor het basispakket. Zij verantwoorden zich voor hun inspanningen om ongepast zorggebruik tegen te gaan en gebruiken spiegelinformatie om zorgaanbieders zo nodig ter verantwoording te roepen en zaken bij te sturen. Verzekeraars sturen op gezondheid, via de zorginkoop, via samenwerkingsverbanden met gemeenten waarvoor zij ook middelen reserveren (een gezondheidsfonds) en door de ontwikkeling van “gezonde” collectieve polissen. Dit kunnen ook collectieve contracten met werkgevers, gemeenten en patiëntencollectieven zijn.

Wat zijn de gevolgen voor de rijksoverheid?

De rijksoverheid is verantwoordelijk voor een houdbaar stelsel. Hij vult deze brede verantwoordelijkheid mede in door in dialoog met burger en zorgsector een visie te formuleren op goede, toegankelijke en betaalbare zorg in 2040.

Wat zijn de gevolgen voor gemeenten?

Voor de efficiënte uitvoering van hun toenemende verantwoordelijkheid voor ondersteuning, voeren gemeenten integraal beleid, in samenwerking met verzekeraars als het gaat om preventie en het bevorderen van gezondheid. Gemeenten zien de kanteling binnen de WMO als opdracht om samenwerkingsverbanden met burgers aan te gaan of te ondersteunen. Investeren in het sociaal kapitaal van burgers bevordert de redzaamheid van burgers. Het is belangrijk van geval tot geval de juiste afstemming van formele en informele voorzieningen te bezien.

Wat kost het?

Dit advies draagt bij aan het beperken van de voorspelde kostenstijging in de gezondheidszorg op de langere termijn.

Wat is nieuw?

Het invoeren van meer wederkerigheid in het zorgstelsel.