Investeren rondom kinderen
Opvoeden is steeds meer een individuele aangelegenheid geworden. Gezinnen zijn meer op zichzelf aangewezen, ‘de ogen in de straat zijn afgenomen’ en steeds vaker zijn het vooral professionals die gezinnen ondersteunen. De sociale omgeving – familie, buren, lokale middenstand, scholen – kan meer betrokken worden bij de ondersteuning van gezinnen. Daarmee sloten de Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling (RMO) en de Raad de Volksgezondheid en Zorg (RVZ) in het najaar van 2008 het pre-advies Versterking voor gezinnen af.
Fuik
In Investeren rondom kinderen werken beide Raden de conclusie van het pre-advies verder uit. Analyse van de huidige beleidsbenadering wijst uit dat de overheid in een fuik terecht is gekomen van óf op afstand blijven óf ingrijpen in gezinnen. Dit beleid, dat bedoeld is voor een beperkte groep van probleemkinderen, is onbedoeld uitgegroeid tot een beleid van preventieve jeugdzorg met risicotaxaties, monitoring en professionele interventies en heeft een aanzuigende werking op wachtlijsten.
Sociale netwerken
RMO en RVZ laten zien dat er een manier is om aan deze blikvernauwing te ontsnappen door een groter beroep te doen op de inzet van sociale netwerken in de omgeving van gezinnen. Uit onderzoek blijkt dat sociale netwerken een positief effect hebben op de opvoedkwaliteit van ouders en het opgroeiklimaat van kinderen. Professionals zouden meer dan nu sociale netwerken kunnen benutten of stimuleren in het belang van kinderen. De overheid heeft hierbij een rol op de achtergrond, maar helpt door met faciliterend beleid te investeren rondom kinderen.
Gezonde leefstijl
De raden geven een aantal suggesties hoe deze beleidsbenadering kan worden vorm-gegeven. Voor de korte termijn kan dat door informele ontmoetingsplaatsen voor ouders (zoals oudercafé’s) te stimuleren op kinderdagverblijven, scholen of in Centra voor Jeugd & Gezin. Door een breder (sport)voorzieningenaanbod te maken, óók binnen bestaande instellingen als scholen en opvang. Door gebruik te maken van digitale netwerkmogelijkheden voor ouders die het internet biedt.
Door veel meer een gezonde leefstijl voor kinderen en jongeren te stimuleren en een prijs te zetten op gezonde voorzieningen, zoals het subsidiëren van een gezonde schoolkantine. Hier-door kan een context ontstaan die een gunstig is voor de wijze waarop kinderen in hun sociale omgeving opgroeien. Voor de langere termijn is het zaak dat woonwijken, scholen, werkplekken zo zijn ingericht dat ze de sociale inbedding van gezinnen en kinderen versterken.