Kamerleden reageren op Stervelingen - Beter samenleven met de dood
Op 9 december 2021 kregen de Tweede kamerleden Kees van der Staaij, Ockje Tellegen en Corinne Ellemeet het inspiratieadvies Stervelingen – Beter samenleven met de dood aangeboden. Ook zij zien het belang in van het spreken over de dood, de discussie over de kwaliteit van leven in de laatste fase, in de politiek of in beleid.
Onbeholpenheid
Kees van der Staaij dankt de RVS hartelijk om met dit inspiratieadvies te komen. Hij denkt dat het inderdaad belangrijk is om met elkaar verhalen te delen, het gesprek over de dood niet te ontlopen, maar het erover te hebben met elkaar. Naast woorden spelen daarbij ook rituelen een rol. Die zie je steeds meer ontstaan in de samenleving en zijn heel waardevol. En als derde is nabijheid erg belangrijk. ‘Laten we ook rondom de dood een zekere onbeholpenheid overeind houden en koesteren’. Kees van der Staaij vraagt om begrip voor elkaar, de lat niet te hoog leggen. Dit om te voorkomen dat we, omdat het zo moeilijk is om over de dood te praten, ons niet meer durven te uiten. En tot slot: ‘De confrontatie met de dood stelt ook op scherp wat er in het leven toe doet. Dan gaat het meer over wie je als mens voor een ander was. Dat maakt het gesprek over de dood zo waardenvol.’
Doodnormaal
Ockje Tellegen dankt voor ‘het hele inspirerende rapport’ en denkt dat dit een belangrijke bouwsteen kan zijn in het te voeren maatschappelijke debat. Ze ziet dat er al veel initiatieven ontstaan op verschillende plekken en manieren. Dit is volgens haar de enige weg voorwaarts om ‘het spreken over de dood doodnormaal te laten worden’. Ook in de laatste fase van het leven gaat het om kwaliteit van leven. In het kader van haar werk als kamerlid, bij een amendement op de begrotingsbehandeling van volksgezondheid, gaat het tevens over dit gesprek. En of ook de overheid daar bijvoorbeeld via publiekscampagnes meer aan kan doen. Vooral alles wat raakt aan sterven en palliatieve zorg behoeft aandacht daarbij.
Taboe
Corinne Ellemeet vond dit ‘inspiratiedocument’ erg aansprekend en ze kon de humor erin, zoals de IKEA-doodskist, waarderen. Ze sluit zich aan bij de uitspraken van haar collega’s en vindt het treurig om te constateren dat dit nodig is, dat de dood steeds meer uit onze samenleving aan het verdwijnen is en een taboe wordt. Toen ze wilde bespreken in hoeverre je het leven moet verlengen als er steeds minder kwaliteit van leven tegenover staat, werd haar dat in eerste instantie ontraden. Maar toch vindt ze dat je hierover je nek moet uitsteken en dat heeft de RVS met dit advies ook gedaan. Naast de rol van de politiek in deze discussie noemt ze het belang van de kunsten. Dit vindt ze ook terug in dit advies en ze is nieuwgierig hoe de Raad hier een vervolg aan geeft.
Aanbieding
Op 9 december 2021 kregen de Tweede kamerleden Kees van der Staaij, Ockje Tellegen en Corinne Ellemeet het advies aangeboden. Dit is terug te kijken via YouTube.
Vervolg op advies
Met het thema Grenzen aan genezen en verbeteren adviseert de Raad over het omgaan met kwetsbaarheid, lijden en sterven. In het advies Stervelingen staat daarbij de omgang met de dood in de samenleving centraal. Volgend jaar zal er een advies verschijnen over de omgang met de dood in de zorg en wat de curatieve zorg daarbij van de palliatieve zorg kan leren. Beide adviezen zullen worden besproken tijdens een symposium in het voorjaar.
Vooruitlopend op dit symposium deed Jet Bussemaker in het radioprogramma Taalstaat al deze oproep: Welke nieuwe woorden rondom de dood moeten we volgens u gaan gebruiken, om een beter gesprek te kunnen voeren? Deel uw ideeën hierover met ons via mail@raadrvs.nl.