Stel bestaanszekerheid van mensen centraal bij brede armoede- en schuldenaanpak
Problematische schulden zijn een individueel én een maatschappelijk probleem: een probleem dat met de huidige stijging van de prijzen voor energie en levensmiddelen snel groter dreigt te worden. Voor het voorkómen van risicovolle en problematische schulden is snel nieuw beleid nodig dat de bestaanszekerheid van mensen centraal stelt. Dat stelt de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving (RVS) in het advies ‘Van schuld naar schone lei’ dat 20 April wordt aangeboden aan minister Carola Schouten. Op de korte termijn ziet de raad een nationale saneringsopgave als begin van benodigde hervormingen.
Nationale Saneringsopgave
Voor het voorkómen van risicovolle en problematische schulden op de middellange termijn is nieuw beleid nodig dat de bestaanszekerheid van mensen centraal stelt. Op de korte termijn ziet de RVS een nationale saneringsopgave als begin van benodigde hervormingen. Voor nieuwe wetgeving zijn er twee leidende beginselen: de norm dat de overheid niemand in een perspectiefloze situatie mag brengen of houden, en dat de overheid haar burgers die met schulden te maken hebben een menswaardig bestaan moet bieden. De saneringsopgave bestaat uit drie delen;
- Stel preventie van problematische schulden centraal in al het beleid, bijvoorbeeld door het opzetten van een centraal schuldenregister.
- Richt een schuldhulpverleningstraject op perspectief bieden. Hierin moet het saneringskrediet altijd primaat krijgen boven schuldbemiddeling. Zodat mensen met problematische schulden snel geholpen worden en zeker zijn van een schone lei aan het einde van het traject.
- Biedt mensen die succesvol uit de schulden zijn gekomen passende nazorg. Gemeenten moeten actieve vinger-aan-de-pols hulp aanbieden aan mensen die schuldenvrij zijn, zodat ze niet terugvallen in schulden.
De overheid is aan zet om hier een leidende rol te nemen door wetgeving te veranderen. De zorg voor inwoners in kwetsbare omstandigheden moet voorrang krijgen boven de angst voor individuele fraude.
Voorkomen is beter dan genezen
Investeren in schuldhulpverlening is ook investeren in gezondheid en kwaliteit van leven. Daarom acht de raad het van belang om op de langere termijn een andere manier met schulden en schuldhulpverlening om te gaan. Vanuit haar zorgplicht kan de Rijksoverheid bijdragen aan werk dat loont, betaalbare huisvesting, toegankelijk onderwijs en een betrouwbare en voorspelbare overheid. Dit zal tijd kosten maar is van fundamenteel belang om een menswaardig bestaan en perspectief te bieden.