Nieuw kabinet: Stel 4 prioriteiten voor een wezenlijk nieuw beleid
De gevolgen van de coronacrisis zijn een belangrijk vraagstuk voor veel burgers, zorgmedewerkers en bestuurders. Duidelijk is dat de coronacrisis niet alleen onze fysieke gezondheid aantast, maar ook onze mentale gezondheid, onze manier van samenleven en ons welzijn. De Raad RVS boog zich het afgelopen jaar over dit vraagstuk en adviseerde het huidige kabinet meerdere keren. Met een nieuw kabinet in aantocht wil de Raad ook vooruitkijken. Wat is het perspectief? In het advies ‘Wissels omzetten voor een veerkrachtige samenleving’ komt de Raad met 4 prioriteiten voor het nieuwe kabinet.
De Raad voor Volksgezondheid & Samenleving (RVS) adviseert het kabinet en parlement over hoe we morgen kunnen leven & zorgen. Volgens de Raad is een veerkrachtige samenleving cruciaal voor een gezond en prettig Nederland. Nu én in de toekomst. Zo’n samenleving kan grote vraagstukken in een respectvol debat bespreekbaar maken, kan klappen incasseren en daarna weer opveren. Al voor corona maakte de Raad zich zorgen over die veerkracht. De steeds groter wordende gezondheidsverschillen in onze samenleving leggen daar een zware hypotheek op.
Coronacrisis legt problemen bloot
De klappen die corona uitdeelt, verzwakken de veerkracht nog meer. Denk aan de positie van jongeren en gehandicapten, toenemende bestaansonzekerheid en groeiende twijfels over de financiële en organisatorische houdbaarheid van onze stelsels voor zorg en ondersteuning. Waar corona duidelijk laat zien dat een nieuwe richting nodig is, is volgens de Raad het nieuwe kabinet daarom aan zet om juist nú fundamenteel anders te gaan denken en doen. Dat begint bij de vraag in wat voor een samenleving we willen leven.
Tijd voor een fundamenteel nieuwe richting
Wat de Raad betreft koersen we meer op een mentaal weerbare, gezonde samenleving en minder op de medische zorg voor het individu. Meer op kwaliteit van leven en minder op het (door)behandelen bij ziekten. Zorg bijvoorbeeld op landelijk niveau voor goede voorwaarden en financiering voor regionaal en lokaal beleid dat complexe ongelijkheid adresseert. Zet vervolgens ook in op het anders verantwoorden, waarderen en erkennen van het werk van zorgverleners om zo bureaucratie en uitstroom van zorgmedewerkers te verminderen.
4 prioriteiten
In het advies prioriteert de Raad op basis van eerdere adviezen 4 fundamentele verschuivingen in beleid op het vlak van Volksgezondheid & Samenleving. Deze prioriteiten zou het volgende kabinet moeten bewerkstelligen om onze gezondheid en samenleving toekomstbestendig te maken:
- van individuele zorg naar zorgen voor de samenleving;
- van leefstijl naar leefomgeving;
- van productiegedreven naar waardegedreven zorg en ondersteuning;
- van institutioneel belang naar publiek belang en samenwerking.
Wissels omzetten
Om deze veranderingen te realiseren, moeten er wissels omgezet worden en belangen doorbroken. Stimuleer met andere financiering het werken aan een gedeeld belang boven het instellingsbelang, in het bijzonder daar waar samenwerking cruciaal is voor goede zorg en ondersteuning (denk aan de acute zorg, de ouderenzorg, en nulde- en eerstelijnszorg en ondersteuning). Differentieer waar mogelijk in de bekostiging naar doelgroep en type zorg (zoals populatiebekostiging), in plaats van naar aanbieder.
De Raad vraagt in het bijzonder aandacht voor de aanpak van gezondheidsachterstanden en de complexe ongelijkheid in onze samenleving die daaraan ten grondslag ligt. Dat is al lang niet meer een individuele kwestie, maar een sociale kwestie die de hele samenleving treft. De Raad RVS roept parlement en het (nieuwe) kabinet op het moment te benutten om onze zorg en samenleving klaar te maken voor de toekomst.