Wees alert op de effecten van coronamaatregelen op jongeren
Houd aandacht voor de effecten van de coronamaatregelen op jongeren nu en op de lange termijn. Geef ze ook iets terug en betrek ze bij oplossingen. Daarvoor pleiten de voorzitters van de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving, de Onderwijsraad en het College voor de Rechten van de Mens in een podcast. Ze kijken met zorg naar de maatschappelijke gevolgen van de coronamaatregelen voor jongeren. Er zijn maatregelen nodig om verspreiding van het virus tegen te gaan. Maar er moet ook rekening worden gehouden met de rechten en belangen van jongeren. Dat betekent het voortdurend zoeken naar evenwicht. En hoe kun je nu en bij toekomstige lockdowns goed rekening houden met rechten en belangen van jongeren?
Jongeren worden extra hard geraakt door de coronamaatregelen. Ze zijn minder kwetsbaar voor het virus, maar extra kwetsbaar voor de effecten van het beleid ter bestrijding van het virus. Juist voor hen is het belangrijk om in deze fase van hun leven contact met anderen te hebben en te ontdekken. Voor hen hebben maatregelen als het (deels) sluiten van scholen en de avondklok grote gevolgen.
Voortdurend zoeken naar een evenwicht
Voor het eerst sinds WOII maken we in Nederland mee dat mensenrechten zo grootschalig met elkaar botsen. Zo botst het recht op gezondheid met andere mensenrechten, zoals het recht op bewegingsvrijheid en het recht op onderwijs. 'Vanuit mensenrechten bezien is de vraag of het recht op gezondheid nog steeds vóór gaat na bijna een jaar maatregelen. Mensenrechten vereisen het voortdurend zoeken naar een evenwicht tussen verschillende belangen én het matigen van de gevolgen voor kwetsbare groepen. In zijn jaarlijkse rapportage over de stand van zaken van de mensenrechten in Nederland zal het College ook stilstaan bij de impact van de coronacrisis op jongeren op het terrein van arbeid.’ zegt Adriana van Dooijeweert, voorzitter van het College voor de Rechten van de Mens. Volksgezondheid gaat ook verder dan gezondheidszorg, het medische perspectief. Het gaat ook om mentaal welzijn, kwaliteit van leven, en de maatschappelijke veerkracht.
Jet Bussemaker, voorzitter van de Raad van Volksgezondheid & Samenleving: 'Het medische perspectief is steeds een dominant perspectief geweest, maar dat moet echt worden verbreed. Er is een sociaal vaccin nodig om effecten van beleid bestrijden. Er zijn 2 beleidslijnen nodig. 1 om virus te bestrijden. En 1 om effecten te mitigeren. Daar hoort bij dat je degenen die het meest lijden aan de aanpak, ook verlichting biedt zodra dat mogelijk is.'
Corona als versterker van ongelijkheid
Corona werkt als versterker van kansenongelijkheid die er in het onderwijs al was. Afstandsonderwijs vraagt veel van studenten en leerlingen, dat is niet aan iedereen gegeven. Ook het praktijkonderwijs staat onder druk, stages en werkplekleren vallen weg. 'Geef jongeren een jaar extra studietijd of vouchers om later terug naar school te mogen. Geef ze ruimte en tijd om (bij) te leren', aldus de voorzitter van de Onderwijsraad Edith Hooge. 'Daarbij is het is van belang goed te weten hoe het met jongeren gaat. Maar ook te begrijpen wat scholen en universiteiten kunnen doen, welke aanpak werkt, wat een effectieve werkwijze is en die kennis ook met elkaar te delen.'
Lessen voor toekomstige pandemieën
De overheid moet nu aan de slag om de schadelijke effecten in te perken. De voorzitters bepleiten een adaptieve toekomststrategie. Het nadenken over hoe om te gaan met nieuwe risico’s in de samenleving moet nu beginnen. Positieve ontwikkelingen naar aanleiding van deze pandemie, zoals flexibiliteit en innovatie, moeten we ook vasthouden.
Een les voor de toekomst is dat een brede blik, breder dan alleen van het OMT noodzakelijk is. Een adaptieve toekomststrategie behelst ook crisisbestendig onderwijs. Toverwoord daarbij is flexibiliseren: met tentamens, roosters, in ruimtes en menskracht. Maar betrek jongeren ook bij de oplossing. 'Ga met jongeren in gesprek. Zij hebben de ideeën. Vraag ze wat zij nodig hebben om de effecten te beperken en in te halen', aldus Adriana van Dooijeweert. Daarvoor kan bijvoorbeeld gebruik gemaakt worden van bestaande jongerenraden.
